63. Modliszki. Część 1

Lipiec był miesiącem motyli, a sierpień obrodził modliszkami. Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa) jest jednym z naszych największych owadów drapieżnych. Jest wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi jako gatunek zagrożony i objęty ścisłą ochroną. Ta ocena zagrożenia nie jest już aktualna; Modliszka jeszcze nie tak dawno spotykana prawie tylko w obrębie Kotliny Sandomierskiej. Jeszcze nie tak dawno jeździłem fotografować modliszki na południowy kraniec Lubelszczyzny.

Od dwóch lat pojedyncze osobniki przylatywały na nasze podwórko prawie w środku Polski. Prawdopodobnie są już na obszarze całej Polski. Kolejna oznaka szybko postępującego ocieplenia, wysychania i chyba już nawet częściowego stepowienia Kraju. Fotografując modliszki za płotem nie można się jednak z tego za bardzo cieszyć.

Pierwszą modliszkę w tym roku (2021) zauważyłem 10 sierpnia. Fotografuję je od rana do wieczora, co sprawia że barwy, zwłaszcza macierzanki, są tak różne. Najciekawszy koloryt zapewnia miękkie wieczorne światło. Zresztą niech zdjęcia same mówią. Fotografuję dwoma aparatami – Sony RX10 MIV z odległości ponad 1 m oraz zbliżenia Panasonikiem GX8 z obiektywem makro Olympusa M.Zuiko 60 mm.

W tym roku na przydomowym ugorze o charakterze kserotermicznym mam ich małe stadko. Opanowały łan macierzanki wśród pojedynczych samosiejek sosny do tego stopnia, że czasem mam w zasięgu wzroku 2-3 osobniki. Są duże (ok. 6 cm), bardziej masywne samice oraz znacznie delikatniejsze samce. Kolor zielony dominuje, ale jedna modliszka jest brązowa, a 2-3 jasno-beżowe. Czy jest to potomstwo nielicznych modliszek z ubiegłego roku? Zwykle siedzą nieruchomo, czasem przechodzą z jednej rośliny na drugą, a tylko wyjątkowo przelatują na odległość 2-3 m. Do lotu zrywają się raczej mniejsze samce, a ciężkie brzuchate samice znacznie rzadziej.


Przy sporym zagęszczeniu modliszek na kilkudziesięciu metrach kwadratowych macierzanki szukam ciekawych scenek z ich życia. Przez długi czas siedzą w bezruchu, co ułatwia fotografowanie. Ale nie do końca - szukając najlepszej perspektywy muszę uwzględniać duże zagęszczenie pędów macierzanki (w większości już przekwitniętych). Od początku poluję na modliszki pożerające złapane owady. Niestety na taką sytuację trafiłem tylko raz. Raz też duża zielona usiłowała złapać mniejszą beżową; tej jednak udało się w porę odskoczyć.

Na skraju macierzanki znalazłem dwie ubiegłoroczne ooteki - kokony, w których przyszły na wiosnę "moje" modliszki. Samica jesienią tworzy kilka kokonów wielkości 2-3 cm, w którym składa 100-200 jajeczek i podczas pierwszych mrozów ginie. Jaja zimują, a wiosną następuje wykluwanie się kilkunasto milimetrowych larw podobnych do dorosłych modliszek. Samce przechodzą siedem a samice osiem stadiów larwalnych. Dojrzałośc płciową osiąga znikoma liczba wyklutych larw. Nic dziwnego, że z trzech ootek (a może było ich więcej) na sporym obszarze macierzanki widuję tylko kilka modliszek.